Σε μία κοινωνία όπου όλοι παλεύουν μανιωδώς να αναπτύξουν τις γνωσιακές τους ικανότητες και να διευρύνουν τις γνώσεις τους, ένα πράγμα μένει πίσω. Αυτό δεν είναι άλλο από την αμέλεια της ανάπτυξης των συναισθηματικών ικανοτήτων όπως η ενσυναίσθηση και η συναισθηματική νοημοσύνη. Η ανάπτυξη αυτών των συναισθηματικών ικανοτήτων για πολλούς δεν αποτελεί ένα στόχο προς κατάκτηση, ενώ θα έπρεπε να είναι. Κάθε άτομο πλέον έχει μάθει από πολύ μικρή ηλικία ότι αυτά για τα οποία αξίζει να παλεύει είναι οι σπουδές, η ιδανική δουλειά, η απόκτηση χρημάτων και όχι μόνο. Αυτό όμως που πολλοί αγνοούν είναι ότι η πιο σημαντική συνιστώσα της επιτυχίας κάθε στόχου και κάθε διαπροσωπικής σχέσης είναι η αναγνώριση και η επαφή με τον συναισθηματικό μας κόσμο. Γι’ αυτό το λόγο, η σημασία της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης θα πρέπει να τονιστεί τώρα ίσως πιο πολύ από ποτέ. 

 

Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη;

Η συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει, να κατανοεί και να διαχειρίζεται τόσο τα δικά του συναισθήματα όσο και εκείνα των άλλων. Παίζει καθοριστικό ρόλο στην προσωπική και επαγγελματική ζωή, καθώς συμβάλλει στη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων, της επικοινωνίας και της συνολικής ευημερίας.

Αποτελείται από πέντε βασικούς άξονες:

• Αυτοεπίγνωση, η ικανότητα δηλαδή να κατανοούμε και να αξιολογούμε τα συναισθήματά μας.
• Κίνητρα συμπεριφοράς, τα οποία αντιπροσωπεύουν την εσωτερική παρακίνηση για την επίτευξη στόχων, την αισιοδοξία και τη δέσμευση.
• Κοινωνικές δεξιότητες όπως η ομαδικότητα, η ηγεσία, η δημιουργία ισχυρών δεσμών και η αποτελεσματική επικοινωνία.
• Ενσυναίσθηση, η ικανότητα δηλαδή να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα των άλλων και να κατανοούμε τις ανάγκες και τις απόψεις τους.
• Αυτοέλεγχο, ο οποίος σχετίζεται με την προσαρμοστικότητα, την αυτοπειθαρχία και τη συνέπεια στις αποφάσεις μας.

Έρευνες έχουν δείξει ότι το IQ (δείκτης νοημοσύνης) συνεισφέρει μόνο κατά 20% στην επιτυχία και την ισορροπία ενός ατόμου, ενώ το υπόλοιπο 80% εξαρτάται από την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης (EQ).

Η σημασία της ενσυναίσθησης ως βασικός πυλώνας της συναισθηματικής νοημοσύνης

Η σημασία της ενσυναίσθησης και ο ρόλος της ως βασικός πυλώνας της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι πολύ σημαντικό να αναλυθεί. Μάλιστα, η ενσυναίσθηση αποτελεί βασική δεξιότητα της συναισθηματικής νοημοσύνης και αναφέρεται στην ικανότητα να κατανοούμε και να μοιραζόμαστε τα συναισθήματα των άλλων. Μας επιτρέπει να βλέπουμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των άλλων, να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα και να ενισχύουμε την επικοινωνία μας.

Η ενσυναίσθηση περιλαμβάνει:

• Την ικανότητα να μπαίνουμε στη θέση του άλλου.
• Την αποδοχή της διαφορετικότητας.
• Την ενεργητική ακρόαση και την προσπάθεια κατανόησης των συναισθημάτων των άλλων.
• Την αποδέσμευση από προκαταλήψεις και στερεότυπα.
• Την ενθάρρυνση και υποστήριξη των άλλων.

Η ενσυναίσθηση είναι ζωτικής σημασίας στην κοινωνικοσυναισθηματική μάθηση και ενισχύει την προσωπική ανάπτυξη, βοηθώντας στην καλύτερη διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων.

 

Η συναισθηματική νοημοσύνη και η σχέση της με την επιτυχία

Η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι καθοριστική για την επιτυχία και την ευτυχία ενός ατόμου. Περιλαμβάνει:

• Αυτογνωσία, δηλαδή κατανόηση του εαυτού μας και των συναισθημάτων μας.
• Αυτοδιαχείριση, η οποία αντιπροσωπεύει την ικανότητα ελέγχου των συναισθημάτων και προσαρμοστικότητα.
• Κίνητρα, όπου η χρήση των συναισθημάτων συμβάλλει στην επίτευξη στόχων.
• Ενσυναίσθηση, δηλαδή κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων.
• Κοινωνικές δεξιότητες που συμβάλλουν στη δημιουργία υγιών διαπροσωπικών σχέσεων και την αποτελεσματική επικοινωνία.

Η σημασία της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης στην καθημερινή ζωή

Η ενσυναίσθηση παίζει σημαντικό ρόλο στην κατανόηση και αποδοχή των συναισθημάτων, είτε πρόκειται για θετικά (χαρά, ικανοποίηση) είτε για αρνητικά (θυμός, ζήλια, φόβος). Ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης βοηθά στη δημιουργία ισχυρών συναισθηματικών δεσμών και στην ανάπτυξη της αυτογνωσίας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αντιμετώπιση ενός φόβου από ένα παιδί. Με την ενσυναίσθηση, οι γονείς μπορούν να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά του, να συζητήσουν μαζί του και να το βοηθήσουν να τα διαχειριστεί. Αντίθετα, η ψυχρή και απόμακρη αντιμετώπιση μπορεί να δημιουργήσει συναισθηματικά τραύματα.

Η σημασία της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης δεν περιορίζεται μόνο στις προσωπικές σχέσεις και την σωστή ανατροφή ενός παιδιού αλλά επηρεάζει και τον επαγγελματικό χώρο. Οι ανεπτυγμένες και καλλιεργημένες συναισθηματικές ικανότητες μπορούν να βελτιώσουν την ηγεσία, την ομαδικότητα και την επικοινωνία. Η επένδυση στην ανάπτυξή τους είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία και την απόλαυση μιας ισορροπημένης, ευχάριστης καθημερινότητας.

 

Τρόποι καλλιέργειας της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης

Η σημασία της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης αναδεικνύεται και στην καθημερινότητά μας. Για να τις καλλιεργήσουμε, μπορούμε να εφαρμόσουμε τις εξής τεχνικές:

• Ενεργητική ακρόαση, δηλαδή προσεκτική ακρόαση χωρίς διακοπές, που περιλαμβάνει επίσης την παρατήρηση των εκφράσεων του συνομιλητή και την αποφυγή βιαστικών κρίσεων.
• Αντανάκλαση συναισθημάτων, το λεγόμενο “καθρέπτισμα” των συναισθημάτων του άλλου, που δείχνει κατανόηση και αποδοχή.
• Ανοιχτή σκέψη και αποδοχή και απομάκρυνση από προκαταλήψεις και στερεότυπα που συνδυαστικά συνδράμουν στην καλύτερη κατανόηση των διαφορετικών απόψεων.

Η ενίσχυση της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι ζωτικής σημασίας για τη διαμόρφωση ενός ώριμου, ισορροπημένου ατόμου, ικανού να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της ζωής. Με την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και της συναισθηματικής νοημοσύνης, μπορούμε να χτίσουμε ένα πιο υποστηρικτικό, αρμονικό και ευτυχισμένο κοινωνικό περιβάλλον.